Mùa hè nghỉ học, nhiều trẻ tắm ao hồ hoặc tự tập bơi mà không có sự giám sát của người lớn dẫn đến đuối nước.
Trường hợp gần đây nhất là bé trai 10 tuổi ở huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, tập bơi cùng 4 bạn trong xóm thì bị đuối nước. Do tất cả đều chưa biết bơi nên thấy bạn bị đuối nước, các bé chạy đi tìm người cứu. Khi bé được vớt lên thì đã tím môi, ho nhiều và thở nhanh.
Bé được đưa vào Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí cấp cứu đầu tháng 6 trong tình trạng chỉ số oxy trong máu (SpO2) xuống thấp 80-85%, bác sĩ chẩn đoán đuối nước có phù phổi cấp, suy hô hấp độ 3. Kíp cấp cứu đặt nội khí quản, cho bé thở máy, điều chỉnh rối loạn điện giải, kháng sinh. Sau hơn 10 ngày điều trị tích cực, sức khỏe bệnh nhi đã ổn định.
Từ giữa tháng 4 đến nay, khi Covid-19 tạm lắng, tiết trời chuyển nắng nóng, nhiều trẻ ra sông, hồ bơi và gặp nạn. Hồi tháng 5, ba học sinh lớp 3 ở Hà Nội tắm ở đập nước thuộc xã Đồng Thái, huyện Ba Vì, bị đuối nước, tử vong. Theo UBND xã Đồng Thái, đập nước sâu có chỗ hơn 2 m. Nhóm học sinh vẫn thường ra đập nước tắm vào mỗi buổi chiều, lần này các em tắm đúng lúc vắng người nên không ai kịp cứu vớt.
Ngày 11/4, ba học sinh lớp 4, 5 và 8 ở Đăk Lăk tử vong khi đi bắt ốc ở ao. Cơ quan chức năng nhận định một em bị trượt chân, hai em còn lại ra cứu và cùng bị đuối nước. Trước đó một tuần, 5 nữ sinh lớp 6 trường THCS Thiệu Duy, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa tử vong khi tắm sông. Bốn nữ sinh THCS Hòa Hiệp, huyện Xuyên Mộc, Bà Rịa – Vũng Tàu đuối nước khi chơi đùa ở hồ thủy lợi Suối Các.
Theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội tháng 7/2021, trung bình mỗi ngày có 5 trẻ em Việt Nam dưới 16 tuổi tử vong do đuối nước. Tai nạn chủ yếu ở khu vực nông thôn, cao gấp 4 lần so với thành thị và thường vào những tháng học sinh nghỉ hè. Tổ chức Y tế thế giới ghi nhận tử vong do đuối nước xảy ra nhiều hơn ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
Đuối nước là một dạng ngạt, do nước bị hít vào phổi hoặc tắc đường thở do co thắt thanh quản khi nạn nhân ở trong nước. Khi ngạt nước, nạn nhân ngừng thở, tim đập chậm lại theo phản xạ. Tình trạng ngừng thở tiếp tục dẫn đến thiếu oxy máu, gây tăng nhịp tim, huyết áp. Hậu quả cuối cùng là nhịp tim chậm dần lại, rối loạn nhịp, ngừng tim và tử vong.
Theo các chuyên gia, trẻ đuối nước được cấp cứu kịp thời sẽ qua cơn nguy kịch, nhưng cũng có thể dẫn tới biến chứng nặng nề như suy hô hấp, viêm phổi, di chứng tổn thương não do thiếu oxy kéo dài, thậm chí tử vong. Nhiều trẻ bị đuối nước tử vong hoặc để lại di chứng não bởi không được sơ cứu hay sơ cứu không đúng cách. Vì vậy, việc sơ cứu tại chỗ đúng kỹ thuật khi trẻ bị đuối nước cực kỳ quan trọng, quyết định sự sống còn.
Các bước cấp cứu trẻ bị đuối nước:
Bước 1: Gọi người giúp đỡ và nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi mặt nước bằng mọi cách.
Bước 2: Đặt trẻ nằm chỗ khô ráo, thoáng khí.
Bước 3: Nếu trẻ bất tỉnh, hãy kiểm tra xem còn thở không bằng cách quan sát lồng ngực có di động hay không, từ đó có những biện pháp sơ cứu cần thiết như hô hấp nhân tạo, ép tim ngoài lồng ngực…
Bước 4: Sau khi nạn nhân tỉnh cần đặt ở tư thế nằm nghiêng, kê cao gối hai bên vai, nới rộng quần áo để phòng tránh bị ngạt thở trở lại.
Bước 5: Kiểm tra xem nạn nhân có bị gãy cột sống hoặc các chấn thương về xương khớp nào hay không. Nếu có, nhanh chóng cố định cổ bằng nẹp.
Bước 6: Lau khô người, thay quần áo và ủ ấm bé, sau đó nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để các bác sĩ xử lý những bước tiếp theo. Trên đường đi, người nhà cần chú ý theo dõi hô hấp, tuần hoàn của trẻ. Tốt nhất là có sự trợ giúp vận chuyển của đội Cấp cứu 115.
Trong quá trình sơ cứu đuối nước, cần lưu ý tránh các sai lầm thường gặp. Một trong những cách sơ cứu không đúng là dùng nhiều thời gian cho việc xốc nước. Động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện vì thường lượng nước vào phổi rất ít chứ không phải phổi chứa đầy nước như nhiều người nghĩ. Lượng nước rất ít này sẽ được tống ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại. Ngoài ra việc xốc nước còn làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt và tăng nguy cơ hít sặc.
Một số nạn nhân ngưng thở ngưng tim do không được sơ cứu thổi ngạt và ấn tim tại nơi xảy ra tai nạn hoặc trong lúc vận chuyển tới cơ sở y tế. Điều này làm cho não và các cơ quan thiếu oxy kéo dài, chết tế bào não, dẫn tới tử vong và di chứng não nặng nề. Vì thế, tốt nhất là phải cấp cứu thổi ngạt ngay khi đưa đầu nạn nhân lên khỏi mặt nước (trước khi đưa vào bờ).
Các bác sĩ khuyến cáo, phụ huynh cần nhắc trẻ không chơi đùa gần ao, hồ, sông suối, kênh rạch… những nơi tiềm ẩn rủi ro đuối nước, không để trẻ nhỏ ở nhà một mình, đậy kín các vật chứa nước trong nhà. Trẻ nhỏ đến hồ bơi nên đi cùng người lớn, chỉ bơi ở những nơi có người và phương tiện cứu hộ, tuân thủ các quy định của bể bơi, khu vực bơi. Khi tắm biển hay tắm sông, dù biết bơi hay không biết bơi cũng chỉ nên tắm gần bờ.
Phụ huynh nên cho trẻ tham gia các lớp học kỹ năng bơi an toàn. Mỗi người tự trang bị những kiến thức, kỹ năng sơ cứu đuối nước để xử trí kịp thời và đúng cách khi gặp tình huống khẩn cấp, tránh những hậu quả xảy ra.
