Bắc Kinh đang hưởng lợi khi Tehran giảm giá dầu thô để cạnh tranh với dầu Nga trên thị trường Trung Quốc.
Bloomberg tríchnguồn tin từ các nhà buôn cho biết dầu thô Iran đang được định giá thấp hơn 10 USD so với Brent. Điều này giúp sản phẩm của họ có giá tương đương dầu Urals của Nga dự kiến giao đến Trung Quốc vào tháng 8.
So với trước khủng hoảng Ukraine, dầu thô Iran (vốn đã khá rẻ) hiện giảm thêm 4-5 USD mỗi thùng. Iran buộc phải giảm giá khi dầu Nga đang tăng thị phần trên thị trường Trung Quốc. Trung Quốc đã trở thành điểm đến quan trọng của dầu Nga khi Điện Kremlin tìm cách duy trì xuất khẩu giữa bão trừng phạt của phương Tây.
Việc dầu Nga chiết khấu cao để thu hút Trung Quốc đã khiến dầu Iran bị cạnh tranh nhiều hơn tại đây. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hiện là một trong những thị trường hiếm hoi tiêu thụ mạnh dầu Iran, do loại dầu này bị hạn chế xuất khẩu đáng kể bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Xuất khẩu dầu của Nga sang Trung Quốc đã tăng lên mức kỷ lục trong tháng 5, vượt qua Saudi Arabia để trở thành nhà cung cấp hàng đầu cho nước này. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn mua mạnh dầu Iran. Theo các chuyên gia, nguyên nhân một phần là nhu cầu tăng cao khi Trung Quốc nới lỏng các hạn chế nghiêm ngặt chống dịch.
Theo Vandana Hari – nhà sáng lập Vanda Insights tại Singapore, sự cạnh tranh giá của dầu Iran và Nga hoàn toàn có lợi cho Bắc Kinh. “Điều này có thể khiến các nước sản xuất dầu ở vùng Vịnh không yên tâm khi chứng kiến thị trường quan trọng của họ tràn ngập dầu giá rẻ”, Hari nói thêm.
Dữ liệu của Kpler cho thấy dầu Iran vào Trung Quốc duy trì khá ổn định trong 5 tháng đầu năm. Sau khi giảm nhẹ vào tháng 4, nhập khẩu dầu Iran của nước này đạt hơn 700.000 thùng mỗi ngày trong tháng 5 và tháng 6. Tuy nhiên, hãng tư vấn FGE cho biết dầu Nga cũng đã giành mất thị phần của Iran.
Các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc mua nhiều dầu thô Nga và Iran. Nguồn dầu giá rẻ rất quan trọng với họ, vì không như công ty nhà nước, họ bị ràng buộc bởi các quy định về xuất khẩu nhiên liệu.
Theo đó, họ không được cấp hạn ngạch để xuất khẩu ra nước ngoài, nơi giá cả tăng cao do nguồn cung khan hiếm. Các nhà máy này phải bán cho thị trường nội địa. Vì thế, vài tháng gần đây, họ đã phải chịu lỗ do lệnh phong tỏa làm giảm nhu cầu.
Việc Trung Quốc sẵn sàng thu gom dầu giá rẻ bất chấp nguồn gốc đang gây biến động dòng chảy xuất khẩu của nhiều nước. Theo Jane Xie, nhà phân tích dầu cao cấp tại Kpler, Tây Phi là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất, đặc biệt là các nước Angola, Gabon và Congo.
Dầu Tây Phi đến Trung Quốc đạt trung bình 642.000 thùng mỗi ngày trong tháng trước – thấp nhất kể từ tháng 11/2013. Dầu thô châu Phi được vận chuyển đến Trung Quốc với quãng đường xa hơn, nên dần kém cạnh tranh về giá.
Michal Meidan, Giám đốc Chương trình Năng lượng Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford, cho biết chi phí là mối quan tâm lớn của các nhà máy lọc dầu tư nhân ở Trung Quốc. “Điều này có thể sẽ vẫn là xu hướng cho đến khi nền kinh tế bắt đầu khởi sắc. Lúc đó, nhu cầu đối với tất cả các loại dầu thô sẽ tăng lên”, ông dự báo.
Phiên An (theo Bloomberg)
