Sốt siêu vi, viêm màng não, tiêu chảy cấp, ngộ độc thực phẩm, sốt xuất huyết và tay chân miệng là những bệnh dễ tấn công trẻ trong mùa hè.
Hè là mùa nắng nóng nhất trong năm. Ở miền Nam sau những ngày nắng nóng cực độ thường mưa kéo dài vài ngày, là điều kiện thuận lợi để các vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển mạnh. Trẻ em, nhất là nhóm dưới 12 tuổi dễ mắc bệnh nhất vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và chưa biết tự bảo vệ, chăm sóc bản thân khỏi các tác nhân gây bệnh.
Sốt siêu vi
Trẻ bị sốt siêu vi thường có các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, có thể thêm hắt hơi, sổ mũi, ho có đàm trắng dính, vàng hoặc xanh… Nếu tác nhân là virus rubella sởi, trẻ có thể phát ban nốt đỏ mịn, xuất hiện vào ngày thứ 2-4 của bệnh. Ban thường tuần tự từ đầu, mặt xuống thân mình, chân và khi mất đi cũng theo trình tự như vậy. Ngoài ra trẻ thường có nổi hạch ở cổ, gáy, các hạch này có thể đau và lâu mới mất đi.
Bệnh sốt siêu vi thường diễn biến lành tính trong 3-5 ngày. Điều trị chủ yếu là hạ sốt, bù nước điện giải bằng đường uống, bảo đảm dinh dưỡng và chăm sóc mũi họng tốt để hạn chế bội nhiễm. Tuy nhiên, phụ huynh cần lưu ý vì một số trường hợp có biến chứng. Do đó cần theo dõi trẻ sát sao để phát hiện các triệu chứng của viêm não như đau đầu, nôn nhiều, rối loạn ý thức, co giật… để đưa đến cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời.
Tiêu chảy cấp
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng 80% xảy ra ở trẻ dưới hai tuổi. Trẻ đi tiêu lỏng có thể ít (3-5 lần mỗi ngày) hay nhiều (vài chục lần mỗi ngày), đau bụng, buồn nôn hay nôn…
Khi trẻ bị tiêu chảy cấp, việc quan trọng nhất là đánh giá mức độ mất nước và bù nước điện giải bằng đường uống dung dịch oresol. Việc truyền dịch chỉ thực hiện khi mất nước nặng (mắt hõm sâu, môi khô, da nhăn..), trẻ nôn nhiều, không thể uống được hoặc đi ngoài rất nhiều không thể bù kịp bằng đường uống. Nếu trẻ có dấu hiệu mắc bệnh tiêu chảy, phụ huynh đưa đến cơ sở y tế để các bác sĩ tư vấn và chữa trị.
Ngộ độc thực phẩm
Mùa hè có nhiệt độ cao trong ngày nên thức ăn nếu không được bảo quản kỹ và chế biến không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm dễ gây ra ngộ độc thực phẩm. Triệu chứng ngộ độc đặc trưng gồm tiêu chảy, có thể kèm nôn ói. Nôn ói có thể kéo dài khoảng một ngày, trong khi tiêu chảy thường kéo dài một tuần hoặc nhiều hơn. Ngoài ra, trẻ còn có thể gặp phải các triệu chứng sốt, mệt mỏi, đau bụng…
Bệnh Tay chân miệng
Bệnh chủ yếu gặp ở trẻ em và dễ lây lan. Sau thời gian ủ bệnh 3-7 ngày, trẻ bắt đầu bị sốt nhẹ, mỏi mệt, kém ăn, đau họng… Sau đó xuất hiện những nốt ban màu hồng có đường kính khoảng hai mm, ở trong miệng và trên da lòng bàn tay, gan bàn chân, đôi khi cũng xuất hiện ở thân mình.
Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời bệnh rất dễ biến chứng thành viêm não dẫn đến tử vong. Vì vậy, khi trẻ có những dấu hiệu trên cần phải cách ly và đưa đến cơ sở y tế điều trị, hạn chế lây lan cho trẻ khác.
Sốt xuất huyết
Đây là bệnh do muỗi vằn mang virus sốt xuất huyết gây ra. Mùa hè đồng thời cũng là mùa mưa ở miền nam là giai đoạn muỗi sinh sản và phát triển nhanh nhất.
Dấu hiệu đầu tiên là trẻ bị sốt trong vòng 7 ngày, song không ho, không sổ mũi, không tiêu chảy; trên người nổi những nốt xuất huyết, thường là ở cánh tay, cẳng chân. Các nốt tròn, nhỏ như vết muỗi cắn nhưng khác ở chỗ khi căng da ra những điểm này không biến mất. Trẻ có thể đau bụng ở hạ sườn phải, chảy máu cam, nôn hoặc đi ngoài ra máu. Nặng hơn, trẻ có thể bị sốc, như tay chân lạnh, người lừ đừ, kêu mệt. Triệu chứng này thường xuất hiện vào ngày thứ ba đến ngày thứ năm của đợt sốt. Cần đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra khi có các triệu chứng trên.
Viêm màng não
Bệnh là dạng nhiễm trùng ở các lớp mô quanh não bộ và tủy sống và thường do vi khuẩn HI, phế cầu, mô cầu hoặc do virus, ký sinh, nấm gây ra. Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, tùy từng độ tuổi.
Trẻ có thể khởi bệnh với các biểu hiện như sốt cao, chảy nước mũi, ho, tiêu chảy, quấy khóc, nôn trớ. Một số trẻ lại có thể xuất hiện các dấu hiệu rối loạn tri giác, thị giác như quấy khóc, ánh mắt nhìn vô cảm… Vì thế, nhiều cha mẹ rất dễ nhầm trẻ bị viêm họng, viêm phổi hoặc tiêu chảy… nên tự điều trị, không nghĩ đó có khả năng là những dấu hiệu ban đầu của căn bệnh nguy hiểm viêm màng não.
Bệnh viêm màng não có thể điều trị hiệu quả ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên, nếu không điều trị hoặc điều trị muộn, bệnh có thể gây tử vong hay để lại di chứng như điếc, mù lòa, động kinh, yếu liệt tay chân… Khi trẻ có bất cứ một dấu hiệu bệnh lý nào (dù chỉ là ho, sốt, chảy mũi) cha mẹ cần đưa đi khám để loại trừ những bệnh nguy hiểm.
Để phòng tránh các bệnh lý trên, phụ huynh đảm bảo các nguyên tắc như rửa tay sạch cho trẻ trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi chơi; hạn chế tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Thường xuyên vệ sinh thân thể cho bé, vệ sinh môi trường, giường, đồ chơi, phun thuốc diệt muỗi, ngủ mùng. Lựa chọn các thực phẩm an toàn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tiêm ngừa đầy đủ cho trẻ.
